اعصاب مغزی

زوج دوم مربوط به عصب بینایی بوده که جزئی از دستگاه بینایی است. ازنظر بافت شناسی، فیبرهای عصب بینایی از لایه هشتم شبکیه به نام لایه سلول‌های گانگلیون[۴] منشاء می‌گیرند. آکسون سلول‌های گانگلیون شبکیه که در لایه نهم قرارمی گیرند، عصب بینایی را می‌سازند. ازنظر رویان شناسی، شبکیه یک برآمدگی از مغز پیشین (قدامی) و عصب بینایی، ماده سفید مغز پیشین است.[۵] هر عصب بینایی، در حدود یک میلیون آکسون از نوع سلولهای گانگلیون شبکیه را انتقال می‌دهد. بسیاری از سلول‌های عصب بینایی در ناحیه کیاسمای بینایی[۶] تقاطع می‌کنند و به طرف مقابل می‌روند و در طرف مقابل، راه بینایی[۷] را ایجادمی کنند. البته بسیاری دیگر از آکسون‌ها بدون تقاطع، در راه بینایی همان طرف سیرمی کنند. بعد از راه بینایی، حدود ۹۰٪ فیبرهای عصب بینایی به هسته زانویی خارجی[۸] تالاموس وارد می‌شوند و بقیه به کالیکولوس فوقانی[۹](برجستگی فوقانی) و هسته پره تکتال[۱۰] مغز میانی می‌روند.

فیبرهایی که وارد هسته زانویی خارجی تالاموس می‌شوند، در تالاموس با نورون‌های مربوطه سیناپس می‌دهند و ازطریق تشعشع بینایی[۱۱] به «قشر بینایی اولیه» در لوب پس سری(Occipital lobe) می‌روند که ناحیه ۱۷ برودمن نامیده می‌شود. «قشر بینایی ارتباطی» نیز در دستگاه بینایی نقش دارد و ناحیه ۱۸ و ۱۹ برودمن را شامل می‌شود. فیبرهای «قشر بینایی ارتباطی» به برجستگی فوقانی (کالیکولوس فوقانی) می‌روند که می‌تواند به هسته‌های اعصاب مغزی ۴٬۳ و ۶ از طریق برجستگی فوقانی جهت عمل عضلات چشم اثر گذارد. این مسیر (ارتباط قشر بینایی ارتباطی با برجستگی فوقانی) در تنگ کردن مردمک به هنگام نگاه کردن به یک شیء از نزدیک (بدون رفلکس نوری مردمکی) نیز شرکت می‌کند.

فیبرهایی از عصب بینایی که وارد دو برجستگی فوقانی از برجستگی‌های چهارگانه مغز میانی می‌شوند، بیشتر جهت چرخش چشم‌ها، سر و تنه نقش دارند. فیبرهایی که به هسته پره تکتال در مغز میانی می‌روند، ازطریق هسته پاراسمپاتیکی ادینگر-وستفال باعث تنگی مردمک‌ها به هنگام تاباندن نور می‌شوند (رفلکس نوری مردمک).